-
عضو جدید شرکت هدایت کشتی خلیج فارس در کیش رونمایی شد
-
ورود دو کشتی اقیانوس پیمای حامل کالاهای اساسی به بندر امام (ره)
-
آغاز عملیات احداث اقامتگاه راهنمایان بندر امام خمینی(ره)
-
سرقت از خودروهای وارداتی در گمرک و بنادر
-
ضرورت توجه به بنادر کوچک برای رونق اقتصاد خرد و محلی
-
توسعه و به روز رسانی ناوگان دریایی امری ضروری است
-
آغاز انتقال نفت توقیف شده ایران در یونان به نفتکش ایرانی
-
واگذاری فرصت های سرمایه گذاری در بنادر از طریق مزایده/سرمایه گذاری ۱۹ هزار میلیاردی بخش خصوصی در بندر امیرآباد
-
صدور مجوز ساخت اسکله گردشگری در بندر ماهشهر
-
هک شدن سامانههای بنادر ایلات و اشدود سرزمین های اشغالی
-
مدیرکل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان منصوب شد
-
اولین کشتی حامل غلات از بنادر اوکراین صادر می شود
-
تولید نفت اوپک ۳۱۰ هزار بشکه در روز افزایش یافت
-
گزارش عملکرد سازمان بنادر در راستای احیای خلیج گرگان به رییس جمهور
-
نشست شورایعالی سازمان بنادر و دریانوردی برگزار شد/ رشد ۴۴درصدی ترانزیت از بنادر تجاری در سال جاری
-
هک شدن سامانههای بنادر ایلات و اشدود سرزمین های اشغالی
-
مدیرکل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان منصوب شد
-
اولین کشتی حامل غلات از بنادر اوکراین صادر می شود
-
تولید نفت اوپک ۳۱۰ هزار بشکه در روز افزایش یافت
-
بررسی راهکارهای افزایش مراودات تجارت دریایی بین ایران و هند از طریق بندر چابهار
-
ماجرای کشف ۳۰ کانتینرِ مخفی در محوطه بندر بوشهر بعد از ۱۵ سال
-
متجاوزان سعودی هنوزتمامی کشتیهای توقیفشده یمن را آزاد نکردهاند
-
شهلا اسماعیلپورمدیرکل جدید توسعه منابع انسانی و پشتیبانی سازمان بنادر
-
نشست مجازی مدیرعامل سازمان بنادر و سفیر ایران در چین
-
سازمان بنادر در خصوص توقیف دو کشتی یونانی بیانیه داد
-
نامه ایران به IMO در اعتراض به توقیف کشتی نفتکش MT Lana توسط یونان
-
شرط روسیه برای پایان دادن به محاصره بنادر اوکراین
-
سازمان بنادر و دریانوردی: دولت یونان فوراً به تعهدات بینالمللی خود عمل کند
-
موفقیت سازمان بنادر در کسب سطح بالای دانش فنی در مدیریت فناوری اطلاعات/ کسب رتبه اول کیفیت وبگاهها و خدمات الکترونیک در سطح وزارت راه و شهرسازی
-
پیگیری افزایش سرمایه غیردولتی در بنادر به ۵هزار میلیارد ریال/بازنگری در قراردادهای سرمایهگذاری
انواع بیمههای حمل و نقلی
تئوری بیمه بر فرضیه خطر بنا شده است. بدین معنی که در صورتی که خسارت متوجه طرف قرارداد گردد با ارائه مدارک مربوط به خسارت به شرکتهای بیمه موظف هستند خسارات وارده را جبران نمایند.
دریــانگار – اگر چه در بسیاری از مفاهیم خرید و فروش بینالمللی بیمه کردن کالا جزو وظایف خریدار نیست و این وظیفه به عهده فروشنده نهاده شده است، لیکن رایجترین نرمهای بینالمللی مانند FOB ، CFR عملا وظیفه خریدار است که کالا را تا مقصد به هزینه خود بیمه کند.
از طرف دیگر مطابق مقررات بانکی در ایران درامر واردات کالا بیمه باربری باید بوسیله شرکتهای بیمه ایرانی توسط خریدار تهیه و هزینه آن به ریال پرداخت شود. این کار از جهاتی به نفع خریدار ایرانی است. اولین اثر آن عدم خروج ارز از کشور و صرفه جویی ارزی است. دومین اثر آن طرفیت خریدار با شرکتهای بیمهگر ایرانی است و سومین اثر آن به صرفه بودن آن برای خریدار از جهت پرداخت حق بیمه به ریال است.
تعریف بیمه (insurance)
ماده یک قانون بیمه ایران مصوب ۱۳۱۶/۲/۷ عقد بیمه را چنین تعریف میکند:
بیمه عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد میکند در ازاء پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد.
بیمه تنها این نیست که بین بیمهگر وبیمه گذار رابطه حقوقی ایجاد کند. اگر درمقابل بیمهگر تنها یک بیمه گذار وجود داشته باشد و قرارداد بیمه منحصر به فرد باشد اصولا بیمهای وجود ندارد و عمل بیمهگر از نظر فنی قابل توجیه نیست و قمار تلقی میشود. قرارداد بیمه گر با بیمهگذار از این جهت مقبول و موجه است که یکی از هزاران قراردادی است که بین بیمه گر وبیمه گذار ان بسته میشود. به عبارت دیگر بیمه گذار متعلق به گروه بیمه گذاران است.
نقش بیمه گر این است که با دریافت حق بیمه از گروه کثیر بیمهگذاران و پرداخت خسارت به آن عده از افراد گروه که دچار حادثه میشوند تامین لازم را برای افراد گروه فراهم آورد. مشروعیت عقد بیمه یک بیمهگر و بیمهگذار از این لحاظ است که بیمهگذار در گروه مزبور وارد میشود وبه جمع آنها میپیوندد.
بیمه گر : ( insurer)
شرکتی است که براساس قانون ومقررات بیمه درایران وشرایط عمومی و خصوصی این بیمه نامه در ازاء دریافت حق بیمه انجام تعهداتی را برعهده میگیرد.
بیمه گذار 🙁 Insured assured)
شخص حقیقی یا حقوقی است که قرارداد بیمه را با بیمهگر منعقد و پرداخت حق بیمه را تعهد میکند.
حق بیمه :(Premium)
وجهی است که بیمه گذار در مقابل تعهدات بیمهگر میپردازد.
مورد بیمه یا خطر ریسک(Subject matter of the insurance) :
مورد بیمه چیزی است که تحت پوشش بیمه قرار میگیرد و میتواند شخص یا کالا و یا مسئولیت باشد.
۱- در صورتیکه مورد بیمه شخص باشد بیمه گر در مقابل فوت یا بیماری ویا حیات بیمه شده تعهد خواهد داشت. مانند بیمه عمر، بیمه بیماری ، بیمه حوادث و عمر پسانداز. این نوع بیمه را بیمه اشخاص مینامند .
۲ – در صورتیکه مورد بیمه شیء باشد بیمه گر در مقابل خسارات وارد به آن شئی متعهد خواهد بود، در اینجا شئی اعم از بیروح یا ذیروح است مانند بیمه آتش سوزی اموال منقول یا غیر منقول، بیمه حمل ونقل کالا، بیمه مرگ ومیر حیوانات، بیمه محصولات کشاورزی و غیره ، این قسم بیمه را بیمه اشاء مینامند.
۳- در صورتیکه مورد بیمه نه شخص باشد ونه شئی بلکه مسئولیت بیمه گذار در مقابل دیگری باشد در اینصورت بیمه گر متعهد است چنانچه در نتیجه حادثه ای که بیمه گذار مسئول آن است به دیگری خسارت وارد شود خسارت آن شخص را جبران کند . مانند بیمه مسئولیت دارنده وسیله نقلیه در مقابل اشخاص ثالث .
( Sum insured ) مبلغ بیمه شده :
منظور از مبلغ بیمه شده و یا سرمایه در بیمههای اشخاص ارزش کالا مورد بیمه و یا مبلغی است که بیمهگر تعهد میکند درصورت وقوع حادثه تا آن میزان به بیمهگذار یا ذینفع از قرارداد بیمه خسارت بپردازد. در بیمه کالا مبلغ بیمه شده باید معادل ارزش واقعی مورد بیمه باشد و چنانچه این مبلغ کمتر از ارزش واقعی موردبیمه باشد بیمهگر به تناسب مبلغی که بیمه کرده به ارزش واقعی آن مال متعهد جبران خسارت خواهد بود.( ماده ۱۰ قانون بیمه ایران )
( Duration of insurance ) مدت بیمه نامه :
عبارتست از فاصله زمانی بین ابتدا و انتهای بیمه ، بیمهگر متعهد جبران خسارتهایی است که در طول این مدت به مورد بیمه وارد میشود.
خسارت یا غرامت :
خسارت عبارت است از زیان وارد به مورد بیمه که در نتیجه وقوع حادثه ایجاد میشود وجبران آن در تعهد بیمهگر است. ممکن است تعهد بیمه گر بدون وقوع حادثه نیز تحقق پیدا کند مانند پرداخت سرمایه بیمه به شرط حیات و یا مستمری بازنشستگی و مانند آن ، معمولا زیان وارده به اشیاء مورد بیمه را خسارت و پرداخت بیمه عمر و مستمریهای مربوط به بیمه اشخاص را غرامت میگویند.
(Franchise) فرانشیز:
به مبلغی از خسارت گفته میشود که به عهده بیمهگذار قرار میگیرد و بیمهگر نسبت به آن تعهدی ندارد (میزان معافیت از خسارت ).
فلسفه وجودی فرانشیز به دو دلیل است :
از اعلام خسارت جزیی با توجه به هزینه رسیدگی و تسویه خسارت که ممکن است حتی از مبلغ خسارت نیز بیشتر باشد جلوگیری شود.
بیمه گذار در حفظ و حراست مال بیمه شده با توجه به اینکه قسمتی از خسارت به عهده خود او خواهد بود بیشتر کوشا باشد.
بیمه باربری
تئوری بیمه بر فرضیه خطر بنا شده است. بدین معنی که در صورتی که خسارت متوجه طرف قرارداد گردد با ارائه مدارک مربوط به خسارت به شرکتهای بیمه موظف هستند خسارات وارده را جبران نمایند ودراین رابطه لازم نیست تقصیر متصدی حمل ونقل ویا عدم تقضیر بیمه گذار اثبات شود، مگر اینکه به موجب شرایط بیمه نامه خسارات پوشش نداشته باشند .
رایجترین انواع بیمه ها در تجارت بین الملل بیمه باربری است که با تقاضای بیمه گذار و پرداخت وجه مربوطه شرکتهای بیمهگر کالای مورد بیمه را از حیث باربری وخسارت بیمه نموده و پرداخت وجوه خسارت را تضمین میکنند.
شروع پوشش خطر بیمه نامه باربری از لحظه حمل (بارگیری کالا در مبدا مورد توافق ) و خاتمه پوشش خطر پس از تخلیه کالا در مقصد به مدت معینی خواهد بود ، مگر آنکه در بیمه نامه شرایط دیگری مقرر شده باشد.
مدت معین پس از تخلیه کالا در مقصد در بیمه نامه های زمینی ۶۰ روز پس از تاریخ ورود کالا به مرز ، بیمه نامه های دریایی ۶۰ روز پس از تخلیه کالا در مقصد و در بیمه نامه های هوایی ۳۰ روز است، مگر اینکه کالا زودتر از مواعید فوق از گمرک ترخیص نشده باشد که در صورت ترخیص کالا از گمرک تاریخ ترخیص کالا و خروج کالا از گمرک ملاک عمل جهت حداکثر مهلت پوشش خطر خواهد بود. البته مهلت نهایی بیمه نامه های باربری با پرداخت حق بیمه مربوطه قابل تمدید خواهند بود .
فرم بیمه
فرم بیمه سندی است کتبی که از طرف بیمه گر جهت بیمه گذار صادر میگردد و در واقع قرارداد میان بیمه گر و بیمه گذار است .
قرارداد بیمه باربری در تجارت خارجی شامل مندرجات ذیل است :
۱٫ نام و مشخصات بیمهگر و بیمهگذار
۲٫ نوع وابعاد بسته بندی ویا وزن کالا
۳٫ مشخصات دقیق کالا و یا ذکر شماره و تاریخ پرفرما
۴٫ ارزش مورد بیمه به ارز و معادل ریالی آن
۵٫ مبدا حمل کالا
۶٫ مقصد نهایی کالا
۷٫ وسیله حمل ( کشتی، کامیون، قطار، هواپیما )
۸٫ شماره وتاریخ صدور بیمه نامه
۹٫ مرز ورودی کالا در کشور مقصد
۱۰٫ نام بانک مربوطه ( در صورتیکه پرداخت به شیوه اعتبار اسنادی باشد )
۱۱٫ نوع بیمه نامه ( کلوز A و B و C )
۱۲٫ هزینه بیمه
۱۳٫ ذکر این نکته که حمل به دفعات part shipment مجاز است یا خیر
۱۴٫ ذکر این نکته که انتقال کالا از وسله ای به وسیله دیگر ( تخلیه و بارگیری مجدد در مسیر حمل ) transshipmentمجاز است یا خیر
۱۵٫ در محمولات دریایی ذکر این نکته که کالا روی عرشه بارگیری میشود یا خیر
در مورد سه نکته اخیر عدم تصریح به معنای عدم جواز تلقی میشود.
۱۶٫ سایر وظایف و مسئولیتهای شرکتهای بیمه که به صورت چاپی و ریز در ظهر فرمهای بیمه نامه مندرج است .
ماهیت حقوقی عقد بیمه نامه باربری
در عقد ضمان، ضامن متعهد میشود که دین مضمون عنه را در مقابل مضمون له بپردازد . در عقد بیمه نیز بیمه گر متعهد میگردد خسارات بیمه گذار ناشی از باربری را بپردازد اما با وجود این شباهات عقد بیمه با عقد ضمان تفاوتهایی دارد.
۱٫ در عقد ضمان ضمانت وجود دارد اما در عقد بیمه قصد ضمانت وجود نداشته بلکه قصد جبران خسارت ( آنهم در صورت وقوع ) وجود دارد.
۲٫ در عقد ضمان بطور متداول عهده گرفتن دین اشخاص حقیقی و حقوقی مطرح است لکن در عقد بیمه بعهده گرفتن دین شخصی مطرح نیست و چنین غرضی وجود ندارد.
۳٫ ماده ۶۹۱ قانون مدنی مقرر میکند : ضمان دینی که هنوز سبب آن ایجاد نشده ، باطل است .
۴٫ ضمان تمام موارد دین را با هر خطری واز هر مرحله ای بدون هیچگونه قید وشرطی پوشش میدهد ، لیکن بیمه نامه باربری خسارات قبل از بارگیری در مبدا و یا خسارات پس از تخلیه ( با مهلت مقرر) را در مقصد پوشش نخواهد داد و دامنه عقد بیمه از این جهت محدود تر از عقد ضمان است و همچنین شروطی در بیمه وجود دارد که خسارت جبران نخواهد شد.
۵٫ در عقد ضمان سه طرف بعنوان رکن عقد مطرح هستند مضمون عنه ، ضامن ، مضمون له . لکن در عقد بیمه دو طرف وجود دارد ، بیمه گر و بیمه گذار .
در مورد صحت عقد بیمه میتوان به ماده ۱۰ قانون مدنی اشاره کرد : “قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد کردهاند در صورتیکه مخالف صریح قانون نباشد نافذ است ”
همچنین قانون تجارت ایران عملیات بیمه را جزء عملیات تجاری تلقی نموده واین تاسیس را مورد پذیرش قرار داده است.
تاریخچه بیمه باربری
ازمجموع پژوهشها و تحقیقات صورت گرفته چنین نتیجه گرفته میشود که محققان وتاریخ نویسان تنها در این موضوع اتفاق نظر دارند که قدیمی ترین نوع بیمه ، بیمه دریایی است که در اواسط قرون وسطی پا به عرصه وجود نهاده است. در واقع میتوان گفت اولین بار صاحبان کشتی و بازرگانانی که مال التجاره خودرا ازطریق دریا حمل میکردند با توجه به حوادث و اتفاقات موجود مانندغرق شدن کشتی ، طوفان و یا راهزنیهای دریایی وغیره به این فکر افتادند که برای حفظ مایملک خود چاره اندیشی کنند وخسارت مشترک و وام دریایی که میتوان آنها را سرآغاز پیدایش بیمه محسوب کرد.
۱٫ زیان همگانی ( General average )
زیان همگانی مولود اندیشه تعاون و همکاری بین افرادی بوده که در مسافرت دریایی منافع مشترک داشته اند مالک کشتی و صاحبان کالا این اصل را پذیرفته بودند که چنانچه در جریان مسافرت دریایی حادثه ای بوقوع بپیوندد که سرنوشت کشتی را در معرض مخاطره قرار دهد، در صورتی که برای نجات کشتی و محمولات آن لازم باشد اموالی به دریا ریخته شود و یا هزینه هایی به مصرف برسد همه افراد ذینفع در آن سفر در جبران خسارت شرکت کنند تا هم کشتی و محمولات آن از خطر انهدام رهایی یابد وهم اینکه خسارت وارده به یک یا چند نفر موجب بهر ه مندی سایر افراد ذینفع در سفر دریایی نشود.
۲٫ وام دریایی ( Bottomry bonds)
نحوه عمل به این صورت بوده که وام دهنده به صاحب کشتی عازم مسافرت ویا صاحب کالا وامی با بهره نسبتا سنگین اعطاء میکرد که بازپرداخت آن موکول به این بود که کشتی یاکالا سالم به مقصد برسد، در غیر اینصورت یعنی اگر کشتی یا کالا دچار حادثه می شد و کلا از بین می رفت وام گیرنده از استرداد وام معاف بود بنا به مراتب فوق وبا توجه به اینکه مبلغ وام همواره معادل ارزش کشتی یا کالا تعیین می شد میتوان نتیجه گرفت که وام دریایی از جهت تعهدات وام گیرنده و وام دهنده در صورتیکه بتوان آنها را ایفا کننده نقش بیمه گر و بیمه گذار به شمار آورد در حقیقت عکس بیمه به معنای امروزی آن بوده است.
بیمه حمل ونقل کالا
بیمه ای که به موجب آن بیمه گر در مقابل حق بیمه ای که ازبیمه گذار دریافت می کند متعهد میگردد چنانچه در جریان حمل کالا از نقطهای به نقطه دیگر در نتیجه وقوع خطرهای موضوع بیمه کالا تلف و یا دچار خسارت شود و یا بیمه گذار هزینه هایی در رابطه با این خطرات متحمل شود زیان وارده را جبران نماید.
تقسیم بندی بیمه حمل ونقل کالا: حمل و نقل زمینی، هوایی و دریایی
تقسیم بندی بر پایه محدوده جغرافیایی :بیمه حمل و نقل خارج از کشور، بیمه حمل و نقل داخلی
تقسیم بندی بر مبنای نوع پوشش بیمهای: شرایط تمام خطر، شرایط دبلیو آ، شرایط اف پی آ، خسارت کلی
مورد بیمه در بیمه حمل ونقل کالا شامل موارد زیر است:
۱٫ کالا
منظور از کالا اشیائی است که دارای ارزش مادی بوده و توسط وسیله نقلیه از جایی به جای دیگر حمل میشود لذا کالا باید دارای ارزش مادی بوده و مورد بیمه توسط نقلیه دیگری حمل شود.
۲٫ کرایه حمل کالا
معمولا کرایه حمل جزیی از ارزش کالا محسوب میشود و هر دوقسمت یکجا تحت پوشش قرار میگیرد. این درحالتی است که خریدار کالا را بصورت C@F میخرد و خود آن را بیمه میکند. اما هرگاه قرارداد خرید بصورت FOB باشد دیگر کرایه حمل در فاکتور قید نمیشود. درچنین حالتی خریدار میتواند مبلغ مندرج در فاکتور را با درصدی بیشتر بیمه کند. ( مثلا ۲۰ در صد بیشتر ) این درصداضافی کرایه را هم تحت پوشش قرار میدهد.
۳٫ منافع مترتب بر کالا
بیمه حمل ونقل ممکن است منافع مترتب بر کالا را نیز مورد تامین قرار دهد . منظور از منافع سود احتمالی است که در صورت سالم به مقصد رسیدن کالا عاید بیمه گذار میشود. منافع در صورتی مورد تامین است که موجودیت آن قطعی بوده در غیر اینصورت از منافع قطعی نباشد و یا میزان آن بیش از حد واقعی محاسبه شده باشد و مورد بیمه قرار گیرد ، مغایر اصل غرامت تلقی خواهد شد.
بیمهنامههای باربری به دوصورت صادر میشوند:
۱٫ بیمه نامه ساده: بیمه نامه ای که برای حمل کالای معینی صادر میشود ودر آن مشخصات مورد بیمه طبق فرم پیشنهاد باربری در آن قید میگردد. لازمه صدور این نوع بیمه نامه این است که بیمه گذار قبلا از وضعیت مورد بیمه وچگونگی حمل آن اطلاع داشته و این اطلاعات را دراختیار بیمه گر قرار دهد.
۲٫ بیمه نامه عمومی: یک قرار داد کلی است که بین بیمه گر وبیمه گذار منعقد میگرددو در آن شرایط اصلی بیمه و رئوس کلی حقوق و تعهدات طرفین معین میشود لکن مشخصات محمولات ، نحوه حمل آنها زمانی به اطلاع بیمه گر میرسد که بیمه گذار اقدام به حمل کالا می نماید با صدور چنین قراردادهایی کلیه حمل و نقل هایی که بیمه گذار در آینده انجام میدهد زیرپوشش بیمه قرار میگیرد مشروط به اینکه بیمه گذار مشخصات و نحوه حمل کالا ، وسیله حمل ، مبدا و مقصد و بطورکلی آنچه که در بیمه نامه پیش بینی نشده و احتیاج به تصریح دارد قبل از حمل به اطلاع بیمه گر برساند تا بیمه گر نسبت به صدور گواهی بیمه اقدام نماید.
بیمه نامه های ساده و عمومی به سه طریق صادر میشوند:
۱٫ بیمه نامه های وارداتی – کالاهائیکه بنا به مصالح مملکتی و نیازهای اقتصادی کشور از خارج وارد کشور می گردند تحت عنوان بیمه نامههای وارداتی تحت پوشش بیمه ای قرار می گیرند.
۲٫ بیمه نامه های صادراتی – کالاهائیکه توسط صادرکنندگان جهت عرضه در بازار جهانی به خارج از کشور ارسال میشود. تحت عنوان بیمه نامه های صارداتی تحت پوشش بیمه ای قرار می گیرند.
۳٫ بیمه نامههای داخلی – کالاهائیکه توسط اشخاص حقیقی و حقوقی در داخل کشور از شهری به شهر دیگر جابجا می شوند تحت عنوان بیمه نامه های داخلی تحت پوشش بیمه ای قرارمی گیرند.
انواع بیمه نامههای رایج در تجارت خارجی
۱٫ شرط تلف کامل کالا ( TOTAL LOSS)
دراین نوع بیمه خسارت کلی در یک مرحله در نتیجه آتش سوزی یا غرق کامل تحت پوشش است.
۲٫ بیمه باربری کلوز C ( بدون پوشش خسارت جزیی یا خاص )
دراین نوع بیمه نامه فقط خسارات کلی تحت پوشش قرار دارند و معمولا این نوع بیمه نامه برای کالاهای سخت و با درجه آسیب پذیری اندک ویا در حمل ونقل در مسیرهای کوتاه مورد استفاده قرار می گیرد.
هزینه این نوع بیمه نامه حدود ۱ تا ۲٫۵ در هزار ارزش کالای مورد بیمه است.
همچنین در این نوع بیمه نامه هر بسته مجزا تحت پوشش خسارت و خطر تلقی میشود. یعنی اگر بسته بطور کامل تلف یا مفقود گردد تحت پوشش بیمه قرار دارد حتی اگر یک بسته باشد اما چنانچه بسته ها بصورت جزیی تحت خسارت ببیند ولو اینکه تمام بسته ها باشد این گونه خسارات جزیی تحت پوشش این نوع بیمه قرار ندارد هر چند مجموع خسارات جزیی در بسته ها درمجموع خسارت قابل ملاحظهای باشد.
مثلا اگر موضوع کالا ۱۰۰ بسته قطعات یدکی باشد اگر تک تک تمام بسته ها خسارت جزیی ببیند بیمه خسارتی ازاین باب نخواهد داد. و اگر از مجموع تمام ۱۰۰ حتی یک بسته خسارت کلی ببیند اگر چه درمجموع جزیی به نظر میرسد اما تحت پوشش بیمه FPA قرار دارد.
تعهد بیمه گر در نتیجه بروز حوادث مندرج در متن شرایط به شرح ذیل ایجاد میشود:
– آتش سوزی یا انفجار
– به گل نشستن و زمینگیر شدن ، برخورد با کف دریا ، غرق یا واژگون شدن کشتی یا شناور
– واژگون شدن یا از راه خط خارج شدن وسیله حمل زمینی
– تصادم یا برخورد کشتی یا شناور یا هر وسیله دیگر با هرجسم خارجی به غیر از آب
– تخلیه کالا در بندر اضطراری
– فدا کردن کالا در جریان خسارت عمومی
– به دریا انداختن کالا جهت سبک سازی کشتی
– زیان همگانی وهزینه های نجات
– مسئولیت مشترک در تصادم
بیمه نامه باربری کلوز B
دراین نوع بیمه نامه خسارات کلی و جزیی تحت پوشش قرار دارد لکن این نوع خسارات باید بیش از حد فرانشیز باشد و خسارات زیر حد فرانشیز مشمول نخواهد بود ( مگر آنکه کشتی به گل نشیند یا غرق شود یا آتش بگیرد که در اینصورت بدون در نظر گرفتن فرانشیز خسارات پرداخت می شود ).
فرانشیز حدی است ( معمولا ۳ درصد ) که شرکتهای بیمه از پرداخت خسارت معاف هستند. مسئله فرانشیز فقط دربیمه کلوز B اعمال میشود.
دراین نوع بیمه نامه خسارات در هر بسته بطور جداگانه فرض و محاسبه میشود.
بطور مثال اگر کالا ۱۰۰ پالت است . چنانچه کل ۱۰۰ پالت تلف یا مفقود شود بیمه پس از کسر فرانشیزنسبت به جبران خسارت هر ۱۰۰ پالت اقدام می نماید و اگر تلف و مفقود ناشی از خسارت مشترک یا به گل نشستن کشتی یا غرق شدن کشتی یا آتش سوزی باشد بیمه بدون کسر فرانشیز به جبران خسارت هر ۱۰۰ پالت اقدام میکند.
چنانچه بعضی از پالتها تلف و مفقود و بعضی دیگر سالم باشد بیمه هر پالت را مستقل مورد ارزیابی قرار میدهد یعنی پالت های مفقود و تلف شده را پس از کسر فرانشیز جبران خسارت می نماید و مانند شق اول اگر خسارت ناشی از به گل نشستن کشتی یا غرق شدن و آتش سوزی باشد بدون اعمال فرانشیز نسبت به جبران میزان خسارت اقدام خواهد کرد.
چنانچه کلیه پالت ها زیر سه درصد (هربسته ) خسارت دیده اند شرکت بیمه با توجه به حد فرانشیز خسارتی را جبران نخواهد کرد ( مگر خسارات مشترک و به گل نشستن و غرق شدن و آتش سوزی کشتی که حد فرانشیز رعایت نمی شود و خسارات جبران می گردد).
چنانچه کلیه پالت ها و بسته ها بالای سه درصد خسارت دیده اند شرکت بیمه پس از کسر فرانشیز در مورد هر بسته خسارات را جبران خواهد نمود چنانچه بعضی بسته ها زیر سه درصد و بعضی هیچ خسارتی نداشته باشد بسته های خسارت دیده بالای سه درصد جبران خسارت می گردد و بسته های خسارت دیده زیر سه درصد جبران خسارت نخواهد شد ( جبران خسارت پس از کسر فرانشیز است.)
تعهد بیمه گر(کلوزB )در نتیجه بروز حوادث مندرج در متن شرایط به شرح ذیل ایجاد میشود:
– زلزله ، آتشفشان یا صاعقه
– ورود آب دریا ، دریاچه یا رودخانه به کشتی ،شناور،محفظه کالا، کانتینر و یا لیفت وان و یا وسیله حمل
– تلف کلی هر بسته کامل از کالا به علت سقوط در حین بارگیری یا تخلیه از کشتی یا شناور
– به دریا افتادن کالا از روی عرشه کشتی
– خطرات اضافی عدم تحویل- دزدی – پارگی – سائیدگی –زنگ زدگی- آب گرفتگی-قلابزدگی- روغن زدگی- شکست- خراشیدگی و ضربهدیدگی- کج شدگی ، ریزش و خسارت ناشی از کالاهای دیکر برحسب نوع کالا با منظور نمودن درصد یا مبلغی به عنوان فرانشیز .
رایجترین نوع بیمه در حمل ونقل و تجارت بین المللی بیمه نامه کلوز B است.
بیمه نامه باربری کلوز A
این نوع از بیمه باربری را می توان کاملترین نوع از بیمه حمل و نقل دانست و بیشتر برای حمل کالاهای حساس و آسیب پذیر مورد استفاده قرار می گیرد و کلیه خطراتی که ممکن است در جریان حمل و نقل از مبداٌ تا مقصد نهایی اتفاق بیفتد و موجب خسارت شود را بدون کسر فرانشیز جبران می کند مگر اینکه خسارت ناشی از موارد استثناء شده در این شرط باشد.
– خسارت ناشی از تاخیر چه در مبدا حمل و چه در بین راه مشمول نمیشود.
– عیوب ذاتی کالا که ناشی از ماهیت خود کالا باشد نه از ناحیه باربری مشمول نیست.
– اشعه یون ساز و آلودگی مواد رادیو اکتیو ناشی از هر گونه سوخت یا فضولات هسته ای
– عدم قبول ورود کالا از طرف بیمه گذار و یا ممانعت از ورود کالا توسط کشور وارد کننده کالا
– سوء عمل ارادی بیمه گذار که منجر به خسارت یا تلف مورد بیمه شده باشد.
– نشت و ریزش عادی مورد بیمه و خطرات مشابه آنها مانند کسری عادی وزن و فرسودگی و پوسیدگی
– تلف،آسیب یا هزینه ناشی از ناکافی و نامناسب بودن بسته بندی یا آماده سازی مورد بیمه
– تلف، آسیب یا هزینه ناشی از عیب ذاتی یا ماهیت مورد بیمه
– تلف، آسیب یا هزینه ناشی از کاربرد هر نوع سلاح جنگی که با انرژی، شکست هسته ای یا واکنش مشابه دیگر یا نیرو و ماده رادیو اکتیو کارکند.
– آسیب یا هزینه های ناشی از عدم قابلیت دریا نوردی کشتی یا کرجی
– آسیب یا هزینه های ناشی از خطرات جنگ- اعتصاب – شورش – بلوا – تروریسم مگر با توافق قبلی بیمه گر و بیمه گذار
بیمه حمل داخلی:
این نوع بیمه محموله هایی را که مبداً ، مقصد و مسیر حمل آن در محدوده جغرافیایی ایران می باشد در قبال خطرات ناشی از آتش سوزی ، انفجار و همچنین تصادف، تصادم و واژگونی وسیله حمل تحت پوشش قرار می دهد. ضمناً می توان با پرداخت حق بیمه ای اضافی خطرات دیگری مانند سرقت کلی محموله – خطرات ناشی از تخلیه و بارگیری ، پرت شدن محموله از روی وسیله حمل و وبرخورد جسم خارجی با محموله را نیز تحت پوشش قرار دهد.
قرارداد بیمه باربری بصورت OPEN COVER:
OPEN COVER نوعی قرارداد کلی بیمه برای پروژ ه های بزرگ است که در آن ارزش کل پروژه مورد بیمه – مبادی خرید- نوع وسیله حمل و دیگر موارد (مندرج در پرسشنامه بیمه باربری) در قرارداد ذکر می شود و بیمه گذار بسته به اندازه پروژه مبلغی بعنوان سپرده به بیمه گر پرداخت مینماید و با دریافت سپرده و امضاء قرارداد توسط بیمه گر چون کالا بتدریج در یک یا چند سال حمل می شود تمام حمل های تدریجی حتی اگر در زمان حمل از طرف فروشنده کالا و یا بیمه گذار به بیمه گر اعلام نشده و بیمه نامه نیز صادر نشده باشد بیمه گر خسارت احتمالی را پرداخت کند.
یکی از مزایای این قرارداد این است که اگر در زمان حمل دسترسی به بیمه گر ممکن نباشد، اعلام بعدی بیمه گذار در چارچوب قرارداد کلی که از قبل منعقد شده، مبنی بر حمل کالا، برای صدور الحاقیه کفایت کرده و به این ترتیب روند اداری مورد نیاز برای صدور بیمه نامه باربری کاهش می یابد.
بیمه مسئولیت شرکتهای حمل و نقل داخلی:
شرکتها و موسسات حمل و نقل داخلی بر اساس قانون تجارت و سایر مقررات مربوطه موظفند محمولاتی را که توسط ارسال کنندگان و یا صاحبان کالا جهت حمل به مقاصد مورد نظر به آنها واگذار میشود، صحیح و سالم به مقصد برسانند. جبران آثار وقوع خطرات متعدد در جادههای بین شهری از جمله تصادف، واژگونی ، آتش سوزی و ….جزو مسئولیت موسسات حمل و نقل است. این بیمه نامه موجب ایجاد اطمینان و آسودگی خاطر برای شرکتهای حمل و نقل به هنگام حمل محمولات آنها می گردد. این بیمه نامه بصورت قرارداد سالیانه تنظیم و نرخ حق بیمه آن نیز بسیار نازل است.
اعتبار بیمه نامهها :
– مدت اعتبار بیمه به صورت فاصله زمانی بین شروع تعهد بیمه گر و تاریخ خاتمه تعهد آن تعریف می شود. قابل ذکر است که مدت اعتبار بیمه قابل تمدید است و دوره های تمدید آن ۱۵ روزه است. در بیمه حمل و نقل کالا، بیمه از زمانی که کالای مورد بیمه، انبار یا محل نگهداری مذکور در بیمه نامه را به منظور بارگیری بدون وقفه بر روی وسیله نقلیه یا هر وسیله حمل دیگری برای شروع حمل برای اولین بار ترک می نماید آغاز و در طول جریان عادی حمل ادامه می یابد و در یکی از حالات زیر، هر کدام زودتر واقع شود، منقضی می شود:
– پس از تخلیه کامل کالا از وسیله حمل و یا وسیله نقلیه دیگر در انبار یا محل نگهداری نهایی در مقصد مذکور در بیمه نامه.
– پس از تخلیه کامل کالا از وسیله حمل یا وسیله نقلیه دیگر به هر انبار یا محل نگهداری دیگر در مقصد مندرج در بیمه نامه یا قبل از آن، که بیمه گزار برای نگهداری کالا یا تقسیم و توزیع آن در خارج از مسیر حمل در نظر گرفته باشند.
– هنگامی که بیمه گزار تصمیم می گیرد که خارج از مسیر عادی حمل از هر یک از وسایل حمل زمینی یا سایر وسایل حمل یا کانتینر برای نگهداری کالای مورد بیمه استفاده کند.
مدت انقضای بیمه نامه بر اساس زمان به نوع حمل بستگی دارد:
– در مورد حمل کالا با وسائط نقلیه آبی لغایت ۶۰ روز بعداز تخلیه کالا از کشتی در بندر مقصد
– در مورد حمل کالا با وسائط نقلیه زمینی لغایت ۶۰ روز بعداز ورود وسیله نقلیه حامل کالا به مرز
– در مورد حمل کالا با هواپیما لغایت ۳۰ روز بعداز نشستن هواپیما در فرودگاه کشور مقصد
– در مورد حمل کالا درداخل کشور لغایت هشت روز بعداز رسیدن کالا به انبار موسسه حمل ونقل در مقصد
نکته : در صورتیکه کالا درمدت اعتبار بیمه نامه به مقصد تعیین شده در بیمه نامه نرسیده باشد ودرخواست تمدید بیمه نامه قبل از انقضای اعتبار بیمه نامه به شرکت بیمه رسیده باشد ، شرکتهای بیمه می توانند با دریافت حق بیمه اضافی اعتبار بیمه نامه را تمدید کنند.
نکته : در صورت تاخیر خارج از اختیار بیمه گذار از جمله هر نوع تغییر مسیر، تخلیه اجباری، ارسال مجدد یا انتقال کالا به کشتی دیگر و در جریان هر نوع تغییری که در سفر دریایی روی داده و ناشی از اختیاراتی باشد که طبق قرارداد باربری به مالکان یا اجاره کنندگان کشتی تفویض شده است، بیمه نامه دارای اعتبار خواهد بود.
بیمه کشتی
در بیمه کشتی شرکت بیمهگر ، با توجه به مشخصاتی مانند نوع شناور، سال ساخت، ارزش شناور، قلمرو، پرچم، مدیریت و مالکیت، ردهبندی، توناژ، نوع محموله، سابقه خسارتی، مدت بیمه و وضعیت بازار بیمه نامه را صادر میکند و علاوه بر خسارت وارده به بدنه و ماشینآلات شناور، مسئولیت مدنی ناشی از تصادم را نیز تحت پوشش قرار می دهد که همراه با بیمه بدنه و ماشینآلات است.
کشتی به دو صورت بیمه میشود:
• بیمه زمانی
•بیمه سفر
انواع بیمه نامههای قابل ارائه به مالکان کشتی :
الف) بیمه نامه بدنه و ماشین آلات شناورها
ب) پوشش مسئولیت شناورها
الف) بیمه بدنه و ماشین آلات شناورها بر اساس کلوزهای طراحی شده توسط انیستیتو لندن ارائه می گردد. این کلوزها کاملأ استاندارد و دارای تنوع گسترده بوده و هر کلوز مبین پوشش خاصی می باشد.
مهمترین کلوزهای قابل ارائه در بیمه های شناورها:
۱- کلوز ۲۸۰ (زمانی) تمام خطر:
اهم خطرات تحت پوشش این کلوز عبارتند از :
– خطرات ناشی از حوادث دریایی و طوفان
– آتش سوزی و انفجار
– تفدیه یا jettison (به دریا انداختن محمولات جهت نجات کشتی و ما بقی کالاها)
– خسارت وارده به کشتی در اثر برخورد با اسکله و تأسیسات بندری یا سکوها
– خسارت ناشی از تخلیه، بارگیری و یا سوخت گیری
– خسارت ناشی از ترکیدن دیگ و یا شکست شفت
– خسارت ناشی از خطای کاپیتان و یا خدمه و یا راهنما
– سه چهارم خسارت ناشی از مسئولیت تصادم(در صورت برخورد کشتی با کشتی دیگر چنانچه کشتی مورد بیمه، مقصر حادثه باشد، علاوه بر خسارت وارده به کشتی مورد بیمه، سه چهارم خسارت کشتی مقابل نیز، قابل جبران است.)
– زیان همگانی
– هزینه های نجات
۲-کلوز۲۴۸ (زمانی) خسارت کلی +سه چهارم مسئولیت تصادم و زیان همگانی و هزینه های نجات:
این کلوز خسارت کلی شناورها را مورد پوشش قرار می دهد بدین معنی که چنانچه کشتی به علت یکی از خطرات تحت پوشش غرق گردد و یا از بین برود خسارت قابل پرداخت است ولی خسارت جزئی تحت پوشش این کلوز نیست.
۳-کلوز۲۸۹ (زمانی) خسارت کلی+ هزینههای نجات:
این کلوز نیز خسارت کلی و یا از بین رفتن کامل کشتی را تحت پوشش قرار می دهد.
۴-کلوز ۳۴۶ (زمانی)تمام خطر:
این کلوز یکی از کاملترین کلوزهای موجود بوده که تمامی خسارت مشمول عنوان جزئی و کلی را پوشش می دهد و ویژه شناورهای صیادی است.
۵-کلوز ۲۸۱ (خطر جنگ):
این کلوز در خصوص خطرات ناشی از جنگ است که به صورت خطرات اضافی قابل ارائه است.
ب) پوشش مسئولیت شناورها
علاوه بر خطراتی که بدنه و ماشین آلات شناورها را تهدید می کند صاحبان شناورها به واسطه نوع فعالیت خویش مسئول حفظ سلامت کارکنان و وسایل آنها و محمولات مورد حمل نیز می باشند. همچنان که در موارد وقوع تصادم (collision) مسئول هر گونه آسیب احتمالی به سایر شناورها و یا اسکله و سکوهای مستقر در دریا و یا آلودگی آبها(pollution) می باشد. حال با توجه به اینکه کلوزهای مورد استفاده در بدنه شناورها، مسئولیت مالکان را اصلاً پوشش نمی دهد و آنهایی هم که پوشش می دهند به صورت کاملاً محدود بوده و فقط مسئولیت شناورها در هنگام وقوع تصادم و برخورد با کشتی دیگر را پوشش می دهند، لذا به منظور جلوگیری از ضرر مالکان و برای ایجاد اطمینان در سفرهای دریایی کلوپ هایی تأسیس شده اند که به کلوپ های (P&I) معروف هستند که در سطح جهان دارای فعالیت بسیار گستردهای بوده و خساراتی را که ناشی از مسئولیت مالکان است را پوشش می دهند.
– تعریف باشگاه های حمایت و غرامت
– (P&I) Protection and Indemnity Club جمعی از مالکان کشتیها که دور هم جمع شده و همدیگر را بصورت غیرانتفاعی در مقابل مسئولیت هایشان در قبال اشخاص ثالث پوشش می دهند.
بیمه هواپیما
انواع بیمه های هوایی در ارتباط با هواپیماهای مسافربری و باری، هلیکوپترها و انواع هواپیماها و وسایل پرنده سبک و فوق سبک را می توان به شرح ذیل تقسیم نمود که بیمه گذاران می توانند همه این پوشش ها را در قالب یک بیمه نامه خریداری نمایند:
۱- بیمه های اجباری(قانونی):
پوشش بیمه های اجباری هر فروند هواپیما مطابق با دستور سازمان هواپیمایی کشوری ایران (ICAO) عبارتند از:
الف) بیمه مسئولیت قانونی شرکت های هواپیمایی نسبت به مسافران و خدمه پروازی:
بر اساس این پوشش، بیمه گر مسئولیت قانونی بیمه گذار را در ارتباط با صدمات مالی و جانی ناشی از حادثه وارد به مسافرین و خدمه پروازی، مادامی که به هواپیما سوار می شوند، در مدتی که داخل هواپیما هستند و یا در حالی که از هواپیما پیاده می شوند را تحت پوشش قرار می دهند. قابل ذکر است که هنگام تنظیم بیمه نامه می بایست به پیمان ۱۹۲۹ ورشو و پروتکل ۱۹۵۵ لاهه و نیز قانون دیات اسلامی توجه کامل داشت. همچنین بیمه گذاران در صورت توافق بیمه گر و همچنین تأیید سازمان هواپیمایی کشوری می توانند پوشش بیمه ای ارزانتری را برای وسایل پرنده و هواپیماهای شخصی فوق سبک خود نسبت به بیمه مسئولیت سرنشین ابتیاع نمایند که فقط صدمات ناشی از حادثه وارد به سرنشینان که منجر به فوت یا نقص عضو دائم می گردد را جبران می نماید که پوشش بیمه حوادث سرنشین نام دارد.
ب) بیمه مسئولیت شرکت های هواپیمایی نسبت به اشخاص ثالث:
بیمه نامه مسئولیت قانونی نسبت به اشخاص ثالث ( غیر از مسافرین ) . چنانچه درنتیجه برخورد هواپیما ویا سقوط اشخاص واشیاء از هواپیما خساراتی به اشخاص ثالث وارد شود طبق رای محاکم صالحه بیمه گر خسارات وارده را جبران مینماید.
۲-بیمه بدنه هواپیما:
در این نوع بیمه، بیمه گر مطابق با شرایط بیمه نامه کلیه خسارات کلی و جزئی وارد به بدنه هواپیما را پرداخت کرده، یا هواپیما را تعمیر و یا جایگزین می نماید.
سایر بیمه نامه های مورد استفاده
الف- بیمه نامه مسئولیت با همراه مسافرین
ب- بیمه نامه مسئولیت کالای حمل شده توسط هواپیما
ج – بیمه نامه لوازم یدکی هواپیما
د- بیمه نامه فقدان گواهی پرواز خلبانان ، کمک خلبانان و مهندسین پرواز
اصول حاکم بر بیمه حمل و نقل
۱- اصل جبران خسارت
ریشه اصلی و انگیزه اصلی از تاسیس بیمه حمل و نقل ، جبران خسارات وارده به بیمه گذار می باشد و بر اساس اصل فوق شرکتهای بیمه متعهد به جبران خسارت می گردند. بنابر این در مقام تفسیر و تحلیل مسائل بیمه حمل و نقل تحلیل و تفسیری می باید مقدم گردد که نهایتاً مبتنی بر اصل جبران خسارت باشد و هر تحلیلی که منجر به نفی اصل فوق گردد مطرود است (مگر در موارد و استثنائاتی که در متن بیمه نامه مندرج گردیده است).
آنچه در عمل موجب گرایش بیمه گذاران در تجارت بین الملل به صنعت بیمه گردیده است و بعنوان یک تاسیس جایگاه خود را در تجارت بین الملل باز نموده است این است که ثابت گردیده است که بیمه نمودن کالا در نهایت به صرف و صلاح صاحب کالاست و اگر چه ممکن است در عمل کالا خسارتی نبیند لیکن اگر احتمال ضعیف نیز داده شود، با توجه به هزینه مرقوم به صرفه، در مقابل خطر از بین رفتن سرمایه و یا خسارات اقدامی عقلائی تلقی می گردد. و عملکرد شرکتهای بیمه کمابیش در جبران خسارات وارده موجب افزایش گرایش عمومی تجار به صنعت بیمه گردیده است، بنابر این اقداماتی که موجب خدشه به اصل فوق است باید مورد پرهیز بیمه گران باشد.
۲- اصل خطر
در مورد مبانی مسئولیت از قدیم الایام عمدتاً نظریه ((تقصیر)) مورد توجه بوده است. بدین معنی که در جبران خسارت باید به نحوی تقصیر و تعدی و تفریط متعهد اثبات گردد و مبانی جبران خسارت متعهد همواره بر اصل تقصیر استوار بوده است. لکن از قرن هجدهم میلادی به بعد با توجه به گسترش زندگی اجتماعی و توسعه بین الملل اصل دیگری مورد توجه قرار گرفت و آن اصل ((خطر)) می باشد. اصل خطر مبتنی بر این تئوری است که خسارات وارده در هر حال از سوی متعهد باید جبران گردد و لزومی به اثبات تقصیر و یا تعدی و تفریط نیست، بلکه به محض ایجاد خطر و ایجاد خسارت متعهد باید نسبت به جبران خسارت وارده اقدام نماید.( مشروط بر انکه خسارت ناشی از اقدامات عمدی بیمه گذار نباشد)
بیمه از قراردادهائی است که مبتنی بر اصل خطر است و البته توجه به تئوری تقصیر نیز دارد. و به محض ورود خسارت به صاحب کالا شرکت بیمه گر متعهد به جبران خسارت است. و در این رابطه هیچ یک از طرفین به دنبال اثبات تقصیر و تعدی و تفریط نمی گردند. گرچه در مواردی از شروط بیمه باربری اقدامات خلاف بیمه گذار می تواند رافع مسئولیت شرکتهای بیمه گر باشد، اما به هر حال زمان بروز خسارت بیمه گذار بدنبال اثبات عدم تقصیر و یا تقصیر موسسه حمل و نقل و یا فروشنده نمی رود و شرکتهای بیمه نیز به دنبال اثبات تقصیر موسسه حمل و نقل و فروشنده یا خریدار نمی روند. بلکه اصل را بر مقوله خطر قرار داده و نسبت به جبران خسارت اقدام خواهند نمود.
۳- اصل نیابت
بیمه باربری مبتنی بر اصل نیابت یا جانشینی است. بدین معنی که در صورت تامین خسارت بیمه گذار، شرکت بیمه حق دارد به نیابت و جانشینی از وی علیه متصدی حمل و نقل و یا فروشنده و یا در صورت لزوم علیه شرکت بازرسی کننده اقدام حقوقی نماید. و همچنین از نتایج دیگر این اصل در حوادث نجات کشتی و کالا و یا خسارات مشترکبه نیابت از صاحبان کالا وارد مسئله شود و با استفاده جانشینی نسبت به تامین و پوشش هزینه و خسارات بیمه گذاران اقدام خواهند نمود، هیچ کس حق ندارد به استناد عدم طرفیت با شرکت بیمه از همکاری با وی امتناع ورزد. زیرا صدور بیمه نامه در واقع قراردادی است که به موجب آن شرکت بیمه حق دارد جهت تامین منافع صاحب کالا اقدامات قانونی را مبذول نماید. همچنین در هنگام رجوع شرکت بیمه به موسسات حمل و نقل جهت ارائه مدارک لازم، موسسات فوق باید همکاری لازم را مبذول نمایند. بدیهی است معنای این اصل آن نیست که شرکت بیمه می تواند مبالغ جبران نموده برای بیمه گذار را از همه طرفهای ذیربط مطالبه نماید. بلکه مطابق اصل تضامن حق رجوع به همه طرفهای ذیربط را فقط سقف خسارت پرداختی دارد و چنانچه از یکی از طرفها خسارات را دریافت کند حق مراجعه به هیچ یک از طرفهای دیگر را ندارد. ممکن است شرکت بیمه بصورت جزء تا سر جمع خسارات پوشش داده به همه طرفهای ذیربط مراجعه نماید.
۴- اصل عدم سود رسانی
یکی دیگر از اصولی که مبنای بیمه نامه باربری است اصل عدم سودرسانی است بدین معنی که بیمه گذار حق ندارد از صنعت بیمه جهت سودبری استفاده نماید. حوادث مردود غرق عمدی کشتیهای فرسوده جهت سودبری از بیمه کشتی و یا کاهش شدید قیمت کالا در بازار و از بین بردن آن در جهت تامین سود از شرکتهای بیمه بدلیل مغایرت با اصل فوق مردود و جزء اقدامات خلاف بیمه گذار تلقی می گردد.
شرکتهای بیمه با حسن نیت بدنبال تامین خسارات وارده به صاحبان کالا است حال اگر در این رابطه صاحب کالا بخواهد با استفاده از این حسن نیت از امر بیمه سودی بیشتر از خرید و فروش کالا تحصیل کند نوعی تقلب محسوب است و در واقع سوء استفاده از حق است.
ضوابط خسارت مشترک
۱- خسارت مشترک فقط در حمل و نقل دریائی مصداق دارد و قابل تسری به حمل و نقل جاده ای و هوائی نمی باشد.
۲- خسارت مشترک ممکن است به صورت فدا کردن بخشی از محصولات و یا قبول مخارج نجات کالا از کشتی مصداق پیدا نماید.
۳- ورود خسارت به محموله بارگیری شده در کشتی و یا هزینه های نجات باید داوطلبانه باشد. بنا بر این خسارت و زیانهای تصادفی شامل مسئله زیان مشترک نبوده و باید به قواعد عمومی بیمه و خسارت مراجعه گردد.
۴- هدف از مفهوم خسارت مشترک نجات کالا و یا خدمه آن است بنا بر این صرفاً به منظور نجات کشتی و یا رعایت مسائل فنی کشتی نمی توان به خسارت مشترک متمسک شد.
۵- تمامی اشخاص و مالکین کالا که مشمول خسارات مشترک است وارد و دخیل مسئله میگردند حتی اگر به محموله بعضی از اشخاص خسارتی وارد نشده باشد.
بنا بر این در مسئله خسارت مشترک کلیه صاحبان کالا اعم از اشخاص که به کالای آنان خسارت وارد شده یا نشده باشد دخیل هستند و باید به نسبت سهم کالائی که در کشتی دارند خسارت صاحبان کشتی و یا اشخاصی که به کالای آنان خسارت وارد شده سهیم گردند.
۶- ورود خسارات مشترک باید ضروری و حتمی باشد و در نتیجه سهل انگاری متصدی حمل و نقل نباشد. بنا بر این استناد متصدی حمل و نقل به حدس و یا احتمال و یا اشتباه خدمه کشتی مسموع نخواهد بود.
۷- بیمه گذار باید از هرگونه اقدامی که منافع شرکت بیمه گر را به خطر انداخته و یا موجب سوءاستفاده متصدی حمل و نقل و یا مالک کشتی می گردد در جریان خسارت اجتناب نموده و طرفین با اقدامی مشترک وارد موضوع گردند.
منابع :
۱٫ کتاب سفارشات خارجی – توصیف و تحلیل حقوقی نوشته : اکبر ابوالحسنی
۲٫ سایت بیمه مرکزی ایران
۳٫ قواعد عمومی قراردادها – دکتر صفایی
۴٫ قانون تجارت در نظم – محمد دمیرچیلی و همکاران
۵٫ اسناد تجارتی – دکتر کاویانی
۶٫ قانون دریایی ایران
۷٫ قوانین ومقررات حمل ونقل بین المللی و ترانزیت
۸٫ اقتصاد حمل ونقل دریایی
- عضو جدید شرکت هدایت کشتی خلیج فارس در کیش رونمایی شد
- ورود دو کشتی اقیانوس پیمای حامل کالاهای اساسی به بندر امام (ره)
- آغاز عملیات احداث اقامتگاه راهنمایان بندر امام خمینی(ره)
- سرقت از خودروهای وارداتی در گمرک و بنادر
- ضرورت توجه به بنادر کوچک برای رونق اقتصاد خرد و محلی
- توسعه و به روز رسانی ناوگان دریایی امری ضروری است
- آغاز انتقال نفت توقیف شده ایران در یونان به نفتکش ایرانی
- واگذاری فرصت های سرمایه گذاری در بنادر از طریق مزایده/سرمایه گذاری ۱۹ هزار میلیاردی بخش خصوصی در بندر امیرآباد
- صدور مجوز ساخت اسکله گردشگری در بندر ماهشهر
- هک شدن سامانههای بنادر ایلات و اشدود سرزمین های اشغالی